Bij veel organisaties wordt met bonussen gewerkt, vooral voor sales medewerkers. Sommige organisaties zijn er enthousiast over, maar de meesten geven aan dat ze het ideale bonussysteem nog niet hebben gevonden.
Motivatie
Werken bonussen nu motiverend of juist niet? Verhogen ze de productiviteit of niet?
Het antwoord is dat bonussen sóms motiverend werken en productiviteitsverhogend kúnnen zijn. Maar in veel gevallen werkt een bonussysteem averechts.
Nadelen en valkuilen
- Taken die leiden tot een bonus worden met enthousiasme gedaan. Andere taken, die voor de bonus niet meetellen, worden niet gedaan;
- Op het moment dat de medewerker de maximale bonus bereikt heeft, is er geen prikkel om extra te presteren;
- Taken die relatief gemakkelijk naar een bonus leiden worden graag gedaan, moeilijkere taken blijven liggen. Gevolg: onderlinge strijd om de gemakkelijke taken. Ellebogenwerk. Egoïsme;
- Het behalen van de bonus wordt een streven op zich. Dit kan conflicteren met de belangen van de klanten en/of organisatiedoelen;
- Cijfers kunnen worden opgepimpt om zo op papier de doelstelling (en dus de bonus) gehaald te hebben. Fraude;
- Kwantiteit (zo veel mogelijk bonus) gaat voor kwaliteit (van het werk en tevreden klanten;
- Het is een crime (en veel werk) om alle cijfers goed bij te houden en de passende bonus te berekenen;
- Het behalen van de bonus is de enige motivatie, de intrinsieke motivatie is weg;
- Als de bonus de drijfveer is, ontstaat er weinig tot geen binding met de organisatie. Zodra men elders een hogere bonus kan verdienen, is men weg.
Optimale bonussysteem
Uiteraard is een reactie op bovenstaande nadelen eenvoudig: ontwerp een systeem waarmee je alle mogelijke nadelen en valkuilen voorkomt.
Onderzoek heeft nauwelijks een positief verband aangetoond tussen bonus en prestatie. Vaak is er zelfs een negatief verband tussen de twee. Dit geldt overigens niet of in veel mindere mate voor teambonussen. De individuele bonus kan funest zijn voor de prestatie.
1 + 1 = 3
Uit onderzoek blijkt dat mensen die zich emotioneel verbonden voelen met hun team, zich extra inzetten om goede resultaten te behalen. De teamprestatie overtreft dan de optelsom van de individuele prestaties. Echte motivatoren zijn bijvoorbeeld: uitdagend werk, waardering en verantwoordelijkheid.
Vraag aan werknemers wat hen nou eigenlijk écht motiveert en u zult als antwoord krijgen dat ze graag een goed team vormen met hun collega’s. Bevorder die saamhorigheid door te belonen met teambonussen. U zult er wel bij varen.